یکشنبه 87/3/26  ساعت 1:52 عصر

ولایت فقیه و مدرک آن

ولایت فقیه و مدرک آن 
سوال :
مساءله ولایت فقیه که اساس حکومت جمهورى اسلامى ایران است ودراصل 5 قانون اساسى ذکر شده ، حقیقت و دلیل آن را بیان فرمایید؟
ج :
در قرآن مجید، سوره نساء، آیه 59 چنین مى فرماید:
(یا اَیُّهَا الَّذینَ امَنُوا
اَطیعُوااللّهَ وَ اَطیعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِى الاَْمْرِ مِنْکُمْ
فَاِنْ تَنازَعْتُمْ فِى شَى ءٍ فَرُدُّوهُ اِلَى اللّهِ وَ الرَّسُولِ
اِنْ کُنْتُمْ تُؤ مِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الا خِرِ
ذلِکَ خَیْرٌ وَ اَحْسَنُ تَاءویلا).

((اى کسانى که ایمان آورده اید اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید فرستاده خدا و صاحبان امر را و هرگاه در چیزى نزاع کردید آن را به خدا و رسول خدا ارجاع دهید، اگر به خدا و روز جزا ایمان دارید این براى شما بهتر و عاقبت و پایانش نیکوتر است )).
تکرار جمله ((اطیعوا)) دلالت دارد بر اینکه دو نوع اطاعت واجب است ، اطاعت خداوند در قوانین و احکام عبادى ، مانند نماز، روزه ، حج و احکام سیاسى و اجتماعى مانند جهاد و حدود، قصاص و قضا که کلیات آن را در قرآن مجید بیان فرموده و تفصیلش را به رسول اکرم و ائمه معصومین (علیهم السّلام ) واگذار فرموده است ، همانطورى که فرموده :
((و نازل نمودیم قرآن را بر تو تا براى مردمان آشکار سازى آنچه به سوى آنان فرو فرستاده شده است )).⁽¹⁶¹⁾
و همچنین فرموده : ((پس از اهل ذکر (دانایان ) بپرسید اگر نمى دانید)).⁽¹⁶²⁾
قبول ولایت از شرایط ایمان است  
نوع دوم از اطاعت واجب ، اطاعت از رسول خدا( صلّى اللّه علیه و آله ) در امامت و رهبرى امت و مرجعیت مسلمین در مسائل مختلف دینى و اجتماعى و اجراى احکام سیاسى اسلام است ، این ولایت و حکومت که حق خداوند است چون مالک و خالق همه است به پیغمبرش واگذار فرموده است ، پیغمبر معصوم است و هرگز از روى هوا و هوس حکم نمى کند. قبول ولایت و حکومت پیغمبر( صلّى اللّه علیه و آله ) را شرط تحقق ایمان مى داند و مى فرماید:
((پس نه چنین است به پروردگارت سوگند! که ایمان نیاورند تا تو را در درگیریهاى میان خود داور قرار دهند سپس در خودشان زحمتى از آنچه تو حکم کردى نیابند و تسلیم باشند براى داورى تو تسلیم بودنى (نیکو) )).⁽¹⁶³⁾
حکومت و داورى حق ویژه پیغمبر( صلّى اللّه علیه و آله ) است و مؤ منین وقتى ، راستى به او گرویده اند که علاوه بر مراجعه داوریها به او هنگام حکم کردنش نیز چون و چرا نکرده حتى در دلشان نیز تسلیم باشند؛ چون از پیش خود به نفع یکى و ضرر دیگرى داورى نفرموده بلکه به دستور الهى و مطابق قوانین خداوند داورى کرده است .
به هر حال ، آن حضرت ، رسول بود تا وحیهاى الهى را به مسلمین برساند و احکام اسلام را برایشان بیان فرماید و به علاوه امام مسلمین بوده و آنها را رهبرى مى فرمود و امور اجتماعیشان را سرپرستى مى کرد تا رحلت فرمود.
جاهل به امام زمان و مردن جاهلیت  
پس از رسول خدا( صلّى اللّه علیه و آله ) هر دو نوع اطاعت تا روز قیامت واجب است ؛ یعنى همان طورى که اطاعت از تمام قوانین و احکام اسلام در هر دوره و زمانى واجب است ، همچنین اطاعت از امام واجب الاطاعه هر زمانى تا قیامت واجب است و در حدیث متواتر بین شیعه و سنى از رسول خدا( صلّى اللّه علیه و آله ) چنین رسیده : ((کسى که بمیرد و امام زمان خودش را نشناسد (آن امام که واجب الاطاعه بوده ) مرده است بمانند مردن جاهلیت )).⁽¹⁶⁴⁾
یعنى در اسلام (و مسلمان ) نمرده است ؛ زیرا کسى که رهبر الهى را نشناسد و تابعش نشود،خواهى نخواهى پیرو کسى مى شود که نفسش مایل است و امامش ‍ او را به جایى مى کشاند که خودش هست ، امام جاهل به حق و حقیقت ، خودخواه و خودپرست ، ماءمومش را نیز مثل خودش مى کند و در هر فتنه و فسادى او را در مى آورد و در قیامت نیز هر گروهى با امامشان محشور خواهند بود.⁽¹⁶⁵⁾
در هر دوره اى براى مسلمین واجب است امام زمان خود را شناخته و تابعش شوند تا آن رهبر الهى آنان را به حق و حقیقت دانا ساخته و جامعه را بر پایه عدل استوار سازد و از هر انحرافى و فسادى باز دارد و آنان را از تجاوز ستمگران نگهدارد.
اگر اطراف رهبر الهى گرد نیامدند قهرا هرگروهى براى خود رهبرى اختیار مى کند و این اختلاف و تفرقه و تشتت آرا، اجتماع را در وادى جهالت فرو مى برد و به ایجاد هر فتنه و فسادى وا مى دارد تا به جنگ و خونریزى یکدیگر و نا امنى مى کشاند و در نتیجه طاغوتى با کسب قدرت بر همه آنان مسلط شده و آنچه نباید بکند، مى کند.
در خطبه فدکیه صدیقه زهرا( علیهاالسّلام ) مى فرماید:
((و امامتنا نظاما للملة ...)).
((خداوند، امامت ما اهل بیت را قرار داد تا ملت اسلام نظم پیدا کنند، یک پارچه و منسجم گردند و در نتیجه از هر آفتى در امان باشند و شیاطین و ستمگران نتوانند بر آنان چیره گردند)).⁽¹⁶⁶⁾
امام در هر زمان باید یکى باشد 
از اینجاست که امام در هر دوره اى باید یکى باشد هر چند دو نفر از جهت فضل و استحقاق رهبرى کاملا مساوى باشند، مع الوصف یکى باید امام و دیگرى ماءموم باشد همان طورى که حضرت ابى عبداللّه الحسین ( علیه السّلام ) ماءموم و تابع برادرش حضرت حسن مجتبى ( علیه السّلام ) بود.
درکتاب عیون اخبارالرضا( علیه السّلام ) باب 34،ص 101از حضرت رضا( علیه السّلام ) روایت نموده است که فرمود: دلیل اینکه در یک زمان دو امام واجب الاطاعة ممکن نیست این است که دو نفر در تمام تصمیمها و اراده و افعال نمى شود که همیشه موافق باشند، پس در صورت اختلاف نظر، مسلمین اطاعت هر یک را بنمایند، در مخالفت دیگرى معصیت کرده اند و لازمه اختلاف نظر آن دو امام ، اختلاف خلق و دو دستگى و فساد است . و نیز مخالفت هر یک از آن دو امام نسبت به دیگرى معصیت است و لازمه اش افتادن هر دو از مقام امامت مى باشد.
امام کیست و چه کسى باید او را معین کند؟ 
اینجا باید پرسید امام زمان در هر دوره که واجب الاطاعة مى باشد کیست و تعیینش با چه مقامى است ؟
در قرآن مجید امامت را در عنوان کلى اولى الامر ذکر فرموده است و چون آن را با رسول همراه ذکر فرموده دانسته مى شود که ولى امر باید مانند رسول باشد در تمام فضایل و کمالات جز مقام رسالت ، تا اطاعت از او همانند اطاعت از رسول واجب باشد.
امامت مسلمین ، مقامى است الهى که باید خداوند توسط رسولش او را معین بفرماید؛ زیرا اگر تعیین امام با مسلمین باشد،
اولا:
اتفاق همه آراى مسلمانها بر یک نفر محال یا نزدیک به محال عادى است و در نتیجه هر گروهى به دلخواه خود تابع امامى مى شود و فسادش آشکار است .
ثانیا:
بر فرض امکان ، اتفاق بر یک نفر از کجا اطمینان حاصل مى شود که آن شخص ، لایق امامت مسلمین است ؛ یعنى بتواند جامعه را به صلاح و سداد و عدل حرکت دهد و از خطرات و دشمنها نگهدارد، چه بسا جامعه را به وادى جهالت و هلاکت برساند مانند کورى که راهنماى کوران یا بیمارى که طبیب بیماران چون خودش شود.
ثالثا:
منتخب مردم شرعا واجب الاطاعة نیست ؛ زیرا تنها خداوند حق حاکمیت بر بشر را دارد؛ چون آفریدگار آنهاست و خودش این حق را به رسول خود و اولى الامر داده است و اطاعتشان را بدون هیچ قید و شرطى و به طور کلى واجب فرموده است پس باید اولى الامر مانند رسول ، از هر گناه و خطایى معصوم باشد؛ زیرا کسى که معصوم نیست اگر اطاعتش به طور کلى و بدون هیچ قید و شرطى واجب باشد در موارد خطا و گناهش هم باید از او اطاعت کنند وخداوند منزه است که چنین دستورى بدهد.
پس باید ولى امر و امام در هر زمانى ، اعلم و افضل و اکمل از تمام مردم باشد و به علاوه داراى مقام عصمت نیز باشد. و چون تشخیص چنین شخصیتى از عهده مردم بیرون است و مدعى چنین مقامى فراوان مى باشد، اگر از طرف خداوند توسط رسولش تعیین نشود فسادش آشکار است ؛ زیرا هر گروهى براى خود رهبرى بر مى گزیند و در مقام خواسته هاى نفسانى خود برگروه مخالف و رقیبش در صدد جنگ و ستیز بر مى آید و موازین و قوانین الهى که براى اصلاح جامعه مسلمین وضع شده بکلى متروک مى شود و در نتیجه ظلم و فساد همه جامعه را فرا مى گیرد.
معرفى اولى الامر توسط پیغمبر (ص ) 
طبق مدارک قطعى ، رسول خدا( صلّى اللّه علیه و آله ) از طرف پروردگار عالم ، اولى الامر را معرفى فرموده و مسلمانان را از حیرت رهانید واز روایات متواتره تنها به نقل یک روایت براى نمونه اکتفا مى شود.
در کتاب غایة المرام بحرانى باب 142 صفحه 706 آمده است که :
((جابربن عبداللّه انصارى )) از رسول خدا( صلّى اللّه علیه و آله ) پرسید ((اولى الامر)) که خداوند اطاعتشان را واجب فرموده چه کسانى هستند؟
رسول خدا( صلّى اللّه علیه و آله ) فرمود: ((اینها جانشینهاى من و امامان مسلمین هستند، پس از من نخستین آنها على بن ابیطالب ، سپس حسن پس حسین پس على بن الحسین ، پس محمد بن على که معروف به باقر است . و اى جابر! تو زمان او را درک مى کنى و سلام مرا به او برسان . پس از او جعفربن محمد، موسى بن جعفر، على بن موسى ، محمد بن على ، على بن محمد، حسن بن على و پس از او هم نام وهم کنیه من ، حجت خداوند در زمین ابن الحسن بن على (علیهم السّلام )، این است کسى که خداوند بر دست او فتح مى فرماید مشارق و مغارب زمین را و این است کسى که غایب مى شود و ثابت نمى ماند بر اعتقاد به امامتش مگر کسى که خداوند دلش را به ایمان آزمایش فرموده باشد)).
اطاعت از ولى امر در زمان غیبت امام (ع ) 

لیست کل یادداشت های این وبلاگ